وقتی که متن مقاله خودمان را نوشتیم، هنوز آماده ارسال به مجله نیست. زیرا اولا باید مجله را انتخاب کنیم و دوم اینکه مقاله را بر اساس مجله انتخاب شده ویرایش کنیم. در پنج گامی که در مرحله سوم مقاله نویسی بر می داریم، به ترتیب مجله مناسب برای مقاله خودمان را انتخاب می کنیم، آن را خوب می شناسیم، بر اساس آن مشخص می کنیم که چه ویرایش هایی بایستی روی مقاله صورت بگیرد، و این ویرایش ها را به ترتیب در مورد مسایل محتوایی و مسایل نگارشی اعمال می کنیم.
گام یازدهم: انتخاب مجله مناسب
یکی از مهم ترین تصمیمات ما در فرآیند مقاله نویسی انتخاب مجله مناسب است. مجله مناسب چند ویژگی دارد:
1- مرتبط بودن. یعنی اینکه محتوای مقاله ما در حوزه پوشش مجله باشد. هر مجله معمولا یک حوزه مشخصی از موضوعات تخصصی را در دستور کار خودش دارد. چنانچه مقاله ما دقیقا در داخل این حوزه پوشش نباشد، به راحتی در همان مراحل اول داوری مردود می شود. مرتبط بودن، هم باید از نظر موضوع مقاله باشد و هم از نظر رویکردهای متدلوژیک. مثلا بعضی از مجلات به پژوهش های کمی بیشتر از کیفی توجه می کنند.
2- سطح مناسب: یعنی اینکه از نظر سطح علمی و کیفیت، در سطح مقاله ما باشد. نه خیلی بالاتر که باعث شود مقاله ما مردود شود و نه خیلی پایین تر که افسوس بخوریم چرا مقاله ما در سطح بالاتری چاپ نشده است.
3- سرعت مناسب: بعضی از مجلات به دلایل مختلف کند هستند و فرآیند داوری در آنها زمانی طولانی دارد. چنانچه امکان انتخاب داریم، بهتر است که سراغ مجلاتی برویم که فرآیند داوری آنها سریعتر است.
برای شناخت مجلات می توانیم از فهرست های انتخاب شده مجلات هر رشته تخصصی استفاده کنیم. استادهای با تجربه در هر رشته می توانند مجلات مناسبی را برای مقاله ما پیشنهاد کنند و همچنین شرکت در کنفرانسها می تواند به ما کمک کند که مجلات مناسب را شناسایی کنیم. و بالاخره اینکه تجربیات قبلی مقاله نویسی ما و یا مقالاتی که از آنها در مقاله خودمان استفاده کرده ایم هم می توانند برای یافته یک لیست اولیه از مجلات مناسب به ما کمک کنند.
سعی کنید با یک جستجو در لیست منابع مقاله خودتان، سه مجله مناسب که فکر می کنید ویژگیهای بالا را دارند برای مقاله خودتان انتخاب کنید:
گام ششم: نوشتن پاراگراف های مقاله
بر اساس پاسخی که به سوالات مرحله پنجم دادید، حال شروع کنید و پاسخ هر سوال را با یک یا دو پاراگراف بنویسید. دقت کنید که در نوشتن هر پاراگراف اصول اساسی نگارش علمی، یعنی مخاطب محوری، وضوح، هماهنگی و انسجام، علمی نوشتن، صحیح نوشتن و اختصار را رعایت کنیم. فرض کنید که یک نفر در قسمت مقدمه مقاله خودش که در زمینه تاثیر استفاده از نرم افزارهای موبایل برای تبلیغ کالاهای مصرفی ست و برای متخصصین حوزه بازریابی ارایه شده است نوشته باشد “در سالهای اخیر موبایل یکی از ابزارهای کاملا رایج در سطح جامعه شده است. این ابزار قابلیتهای فراوانی را به بشر داده است. بشر در طول تار یخ همواره به دنبال توسعه راه های ارتباطی خود بوده است. بر این اساس، موبایل یکی از نوآوریهای بزرگ بشر است. کاربردهای فراوانی را امروزه موبایل در زمینه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارد. در حوزه کاربردهای اقتصادی، موبایل می تواند ابزاری برای معرفی محصولات باشد". این نمونه یک پاراگراف است که مخاطب محور نیست! چرا؟ چونکه مطالبی دارد که با مخاطب مقاله ناسازگار است. مخاطب این مقاله، متخصصین رشته بازریابی هستند. برای این افراد، صحبت کردن از تاریخچه و کاربردهای عمومی موبایل اصلا ارزشی ندارد. به جای آن باید رفت سریع سر اصل مطلب و به بحث بازاریابی محصولات از طریق موبایل پرداخت. مثالهای متعدد دیگر از اشتباهاتی که در نگارش پارگراف های یک مقاله علمی می توانیم مرتکب شویم را می توانید در کتاب 25 اصل اساسی در مقاله نویسی ببینید. حال شروع کنید و بر اساس اصول نگارش یک پاراگراف علمی، چندین پاراگراف از بخش های مختلف مقاله خودتان را بنویسید و چک کنید که آیا این پارگراف ها منطبق بر اصول مخاطب محوری، وضوح، هماهنگی و انسجام، علمی نوشتن، صحیح نوشتن و اختصار هستند یا نه.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
گام اول: انتخاب ایده و موضوع مقاله
مقاله شما در مورد چه چیزی ست؟ موضوع و ایده اصلی آن چیست. به عبارت ساده تر، حرف اصلی شما توی مقاله چیست؟ چه پیامی دارد؟ مثلا ممکن است مقاله شما موضوعش “بررسی تاثیر میزان استفاده از جستجوی اینترنتی بر حافظه کوتاه مدت” باشد. بعضا موضوع مقاله را به صورت یک سوال می توانید بنویسید. مثلا “آیا تفاوتی بین قدرت حافظه افرادی که از جستجوی اینترنتی استفاده نمی کنند و افرادی که به صورت مکرر از جستجوی اینترنتی استفاده می کنند وجود دارد؟” هرچه هست، ایده و موضوع مقاله شما باید مهم باشد. یعنی برای مخاطبین علمی دانستنش مهم باشد. علاوه بر این، ایده مقاله شما باید جدید باشد. یعنی قبلا کسی آنرا به این شکل بیان نکرده است. همچنین ایده مقاله شما باید دقیق هم باشد، یعنی فقط به یک موضوع محدود و کوچک بپردازد. خوب با این توصیفات، ایده مقاله خودتان را در دو سه خط در زیر بنویسید:
ایده مقاله:
……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………
گام دوم: تعیین نوآوری های موضوع مقاله
قرار بود که ایده یا همون موضوع اصلی مقاله به دردبخور و جدید باشد. این یعنی یک نوآوری داشته باشد. نوآوری داشتن، یعنی هم یک حرف جدیدی داشته باشد (برای مخاطبین علمی، یعنی اونهایی که مجلات علمی را می خوانند) و هم این حرف جدید مهم و به دربخور باشد. فقط کافی نیست که احساس کنید که مقاله شما نوآوری دارید. بلکه باید این نوآوری (ها) را مشخصا تعیین کنید، لیست کنید و مطمئن شوید که واقعا نوآوری هستند. مثلا در مثال “بررسی تاثیر میزان استفاده از جستجوی اینترنتی بر حافظه کوتاه مدت"، نوآوری مقاله برای یک مجله ای که در زمینه یادگیری دانش آموزان هست، می تواند این باشد که مقاله ما یکی از دلایل کاهش حافظه کوتاه مدت دانش آموزان را توضیح می دهد. با این فرض که تا به حال این چنین تحقیقی به این شکل انجام نشده است، مقاله ما یک نوآوری دارد چونکه هم یک پیام جدید دارد و هم این پیام جدید به درد می خورد (مثلا می شود با آن پیش بینی کرد که افرادی که جستجوی اینترنتی می کنند، چه تاثیری بر حافظه کوتاه مدتشان گذاشته می شود). خوب حالا در زیر بنویسید که نوآوریهای مقاله شما چه هستند. حداکثر 2 تا 3 مورد از مهمترین نوآوریهای مقاله خودتان را در زیر لیست کنید و برای خودتان مشخص کنید که چرا اینها یک حرف جدید به دردبخور هستند؟