انواع فیش برداری
فیش برداری و یا همان یادداشت برداری و ثبت مطالعات و تحقیقات از گذشته تا کنون به یکی از انواع زیر صورت می گرفته است:
1. علامت گذاری یا خط کشی در متن کتاب و یا حاشیه نویسی در اطراف صفحه های آن.
2. خلاصه نویسی در آستر بدرقه کتاب.
3. یادداشت نویسی های پراکنده و غیر منظم در مجموعه هایی به نام «کشکول».
4. ثبت در دفاتر و مجموعه هایی به نام جنگ که به صورت «الفبایی» یا « موضوعی» تنظیم شده اند، مانند، زونکن و پوشه.
5. نوشتن مطالب روی برگه ها یا کارت های یک شکل و یک اندازه به نام «فیش».
6. استفاده از ماشین های حاظفه دار الکترونیکی نظیر کامپیوتر.
شکل های فیش برداری :
چون گرد آوری اطلاعات و معلومات غالبا از سه راه « خواندن» مانند مطالعه و شنیدن از قبیل مصاحبه و «دیدن» نظیر مشاهده صورت می گیرد، بنابراین فیش برداری معمولا یا از یک ماخذ و مدرک کتبی، یا از یک گفته و درس شفاهی و یا از یک فعالیت تجربی و عملی است و ثبت مطالعات و تحقیقات در فیش ها به یکی از شکل های زیر انجام می شود:
الف. نقل مستقیم : انتقال یا چسباندن عین عبارت های کتاب یا ماخذ را به زبان اصلی «نقل مستقیم» می گویند و علامت اختصاری آن را می توان حروف «م» انتخاب کرد. برای نقل مستقیم، عبارت های ماخذ را در داخل گیومه («») قرار می دهند و ماخذ آن را به طور کامل ذکر می کنند تا سرقت فرهنگی محسوب نشود و انسان به عدم رعایت امانت علمی متهم نگردد.
ب.ترجمه : نقل مستقیم عبارت های کتاب یا ماخذی را به زبان دیگر «ترجمه» می نامند و حرف «ت» را می توان به عنوان علامت اختصاری آن برگزید.
ج. تلخیص : یادداشت و ثبت فشرده و گزیده مطالب کتاب و مانند آن را به زبان اصلی و به گونه ای که بیانگر اصول اساسی و مطالب مهم محتوای آن باشد «تلخیص» یا «خلاصه برداری» و یا «چکیده نویسی» می گویند و حرف «خ» را می توان به عنوان علامت اختصاری آن انتخاب کرد.
د.خلاصه ترجمه : تلخیص کتاب و مانند آن به زبان دیگر را با حفظ صحت تلخیص و دقت ترجمه «خلاصه ترجمه» می نامند، و می توان حروف «خت» را به عنوان علامت اختصاری آن برگزید.
ه.یادداشت شخصی : نوشتن مطالب و نظرات شخصی را که از گنجینه فکر شخص فیش نویس تراوش کرده است «یادداشت شخصی» می نامند و می توان حرف «ش» را به عنوان علامت اختصاری آن برگزید.
منبع: ایران پژوهش